το κείμενο δημοσιεύτηκε στο πρώτο τεύχος της πολιτικής επιθεώρησης Κοινωνικός Αναρχισμός.
Σχέσεις κυριαρχίας
πολιτισμού-φύσης στη σκέψη του Μαρξ
Η θεωρία του Μαρξ αποτελεί κατά βάση κριτική της
πολιτικής οικονομίας και πιο συγκεκριμένα, την κριτική του κυρίαρχου
οικονομικο-πολιτικού συστήματος της εποχής της αυξανόμενης βιομηχανίας του 19ου
αιώνα. Ο βιομηχανικός κόσμος, όπως και η άνοδος του καπιταλισμού, φαίνεται
ταυτόχρονα να υπόσχονται έναν αυξανόμενο τεχνολογικό και οικονομικό πλούτο,
αναπτύσσοντας παράλληλα πολλές αντιθέσεις εντός της κοινωνίας. Ο Μαρξ εντοπίζει
αυτές τις αντιθέσεις ως καταπιεστικές και αποξενωτικές για την ανθρώπινη φύση
και θεμελιώνει μια θεωρία που προτάσσει τους όρους απελευθέρωσης του ανθρώπου
από αυτές. Η θεωρία του γράφεται κατά βάση με όρους πολιτικής οικονομίας και
έχει ως κεντρικο σημείο κριτικής, αλλά προτείνει και παράλληλα ως μέσο
απελευθέρωσης της κοινωνίας, το πεδίο της εργασίας. Η ανθρώπινη εργασία που,
κατά τον Μαρξ, δεν μπορεί παρά να είναι ελεύθερη και δημιουργική παραγωγική
δραστηριότητα[1], όταν
λαμβάνει χώρα εντός του καπιταλιστικού συστήματος στρέφεται ενάντια στον
άνθρωπο και τον αποξενώνει από τη φύση του.